Yaşlıda kas sağlığının önemi
Prof Dr Bülent Saka, İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Yaşlanma ile kas sağlığında bozulmakta, kas kütlesi ve kas kuvveti azalmaktadır. Tıpta bu sorun SARKOPENİ olarak adlandırılır. Kas sağlığı 40 yaşından sonra bozulmaya başlamakta, 70 yaş ve üzerinde ise bu durum ciddi oranlara ulaşmaktadır. Özellikle toplumumuzda hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle sarkopeni görülme sıklığı oldukça fazladır. Sarkopeni,ileri yaşlarda çabuk yorulma, güçsüzlük, bakıma muhtaç olma ve kolay hastalanma nedenlerindendir. İleri yaşta sık hastalanma, hastaneye yatma ve ölüm oranlarını arttırmaktadır.
İlerleyen yaşla birlikte kas sağlığında ortaya çıkan bu bozulmanın çeşitli sebepleri vardır. Bunlar; yetersiz beslenme, hareketsizlik, iltihabi hastalıklar, nörolojik hastalıklar, kalp damar hastalıkları, düşük büyüme hormonu, erkeklerde azalan testesteron seviyeleri ve kas-eklem hastalıklarıdır. Özellikle yetersiz veya dengesiz beslenme ile hareketsizlik, sarkopeniyle yakından ilişkilidir. İleri yaşta hareketsiz obez bireylerde görülme sıklığı artabilmektedir. Hareketsiz olma kas sağlığını bozduğu gibi sarkopeni de hareket kabiliyetini azaltmaktadır. Sarkopeni, denge bozukluğu, düşme ve kırık oluşumuna sebep olabilir.
Günümüzde kas kuvveti, kas kütlesi ve fiziksel performans ölçümleri ile kas sağlığı hakkında bilgi edinilebilmekte, sarkopeni tanısı konulabilmektedir. Bu incelemeler başta Geriatri Poliklinikleri olmak üzere Fizik Rehabilitasyon ve Sporcu Sağlığı merkezlerinde yapılabilmektedir. Sarkopeni teşhisi için kesin bir laboratuvar tetkiki yoktur. Tedavi edilen hastalarda kan proteinlerinin ölçümü kullanılabilmektedir.
Sarkopeni tedavisinde dengeli ve yeterli beslenme, kronik hastalıklarla mücadele ve özellikle yerçekimine karşı yapılan direnç egzersizleri önemlidir. Günlük kalori ve protein ihtiyacı karşılanamadığında kas dokusu parçalanmakta, bu yolla kas kaybı ortaya çıkmaktadır. Normal şartlarda bireylerin günlük kalori ihtiyacı kilo başına yaklaşık 30 kcal civarındadır. Bazı özel durumlarda bu miktar artabilir. Yine günlük protein ihtiyacı da normal şartlarda günlük kilo başına 1 gram civarındadır. Özellikle kronik hastalıklar ve iltihabi durumlar varlığında ihtiyaç artabilmektedir. Özellikle çoklu hastalığı olanlar bu hesaplamalar konusunda hekimlerinden yardım almalıdır. Korunma ve tedavi için D vitamini düzeylerinin belli aralıklarla ölçülüp eksikliği durumunda yerine konulması çok önemlidir. D vitamini eksikliği özellikle yaşlılarda hem kemik ve hem de kas sağlığı için önemli risk faktörüdür. Normal şartlarda yaşlılarda günlük D vitamini ihtiyacı 1000 ünitedir.
0 yorum:
Yorum Gönder